همدلی چیست
تعریف همدلی چیست؟
۰۶-۱۲-۹۸
ارزیابی و قضاوت
قضاوت و ارزیابی خود
۰۶-۱۲-۹۸

تاثیر استفاده از کلمه ؛باید؛

استفاده از باید ممنوع

ان وی سی در ارتباطات ما با دوستان، خانواده، محیط کار و عرصه سیاست هم نقش مهمی ایفا می کند.

اما مهم ترین کاربرد ان وی سی ، شاید در رفتار ما با خودمان است.

وقتی ما نسبت به خود خشونت درونی داریم بسیار مشکل است که نسبت به دیگران محبت واقعی داشته باشیم.

 

آگاهی بر منحصر به فرد بودنمان

در نمایش ” هزار دلقک ” نوشته هرب گاردنر قهرمان نمایشنامه از سپردن برادرزاده ۱۲ ساله اش به موسسه تامین اجتماعی کودکان امتناع می کند و می گوید:

می خواهم او دقیقاً منحصر به فرد بودن خود را بشناسد والاّ وقتی این ویژگی شروع به محو شدن کند او هرگز به این شناخت نخواهد رسید.

دوست دارم که او هشیار باشد و تمام امکانات گوناگون را ببینید.

او باید بداند ، حال که به او فرصت زندگی داده شده است به زحمتش می ارزد که تغییری در این دنیا به وجود آورد.

می خواهم این دلیل مهم، هوشمندانه و زیرکانه را که چرا او یک انسان متولد شده و نه یک صندلی، دریابد.

 

به شدت نگرانم که اکثر ما آگاهی بر “منحصر به فرد” بودنمان را از دست داده ایم.

فراموش کرده ایم “دلیل مهم، هوشمندانه و زیرکانه  ای” را که عمو از روی محبت می خواهد که برادرزاده اش بداند.

وقتی خودپنداره انتقادی، ما را از دیدن این زیبایی باز می دارد، ارتباط با انرژی ملکوتی را که منشأمان است از دست می دهیم.

ما آموخته ایم که به خودمان به عنوان یک شی نگاه کنیم، یک شی پر از نقص!

پس چه تعجبی دارد که اکثر ما به ارتباط خشونت آمیز به خودمان می رسیم؟

جایی که محبت می تواند جایگزین خشونت شود ارزیابی لحظه به لحظه ما از خودمان است.

از آنجا که ما برای غنی کردن زندگی هر کاری انجام می دهیم بسیار ضروری است که بدانیم چگونه وقایع و شرایط را ارزیابی کنیم که به یادگیری و انتخاب های مستمری منجر شود که در خدمت غنی کردن زندگی ما است.

متاسفانه روشی که آموزش دیده ایم تا خود  را ارزیابی کنیم بیشتر به جای یادگیری موجد از خود بیزاری است.

 

ارزیابی خود

افراد یاد گرفته اند که خود را با غلط و بد بودنِ آنچه انجام داده اند قضاوت کنند.

بیزاری ازخویش به طور ضمنی فرض می کند که آنها برای آنچه انجام داده اند لایق رنج و عذاب اند.

جای بسی تاسف است که اکثر ما به جای عبرت از اشتباهات، که نشان دهنده محدودیت های ما و راهنمای ما به سمت رشد است، اسیر بیزاری از خویش می شویم.

حتی وقتی از اشتباهی که خودمان را به خاطرش با بی رحمی قضاوت می کنیم ” درس می گیریم ”

من نگران تاثیر انرژی موجد این گونه تغییر و یادگیری هستم زیرا ترجیح می دهم این تغییر به دلیل میل آشکار برای غنی کردن زندگی خودمان یا دیگران باشد نه به دلیل انرژی مخربی مثل شرم یا گناه.

اگر به روشی خود را ارزیابی کنیم که ما را به سمت شرم سوق دهد و به دلیل این شرم مستمراً رفتارمان را تغییر دهیم، در جهت بیزاری از خویش رشد می کنیم.

شرم گونه ای از بیزاری از خویش است.

پس اعمالی که از سر شرم انجام شوند آزادانه و شادی آور نیستند.

اگر طرف مقابل شرم یا گناه را در پشت رفتارمان حس کند حتی اگر نیتمان این باشد که با محبت و حساسیت رفتار کنیم احتمالاً قدرشناسی او نسبت به آنچه ما انجام داده ایم بسیار کمتر از زمانی است که ما با میل انسانی برای سهیم شدن در زندگی برانگیخته شده باشیم.

 

به خودت نگو، باید!

در زبان فارسی برای ایجاد شرم و گناه لغت بسیار موثری وجود دارد. این کلمه تحکم آمیز که از آن، در ارزیابی خود بسیار استفاده می کنیم و آنچنان با اعماق آگاهی ما ممزوج شده که تصور زندگی بدون آن برای بساری از ما مشکل به نظر می رسد، کلمه “باید” است.

مثلاً در جمله ” من باید بیشتر می دانستم” یا ” من نباید آن کار را انجام می دادم ”

اکثراً وقتی این کلمه را خطاب به خودمان به کار می بریم یعنی در مقابل یادگیری مقاومت می کنیم چون کلمه “باید” تلویحاً به این معنی است که حق انتخابی وجود ندارد.

انسان وقتی هرگونه درخواست آمرانه را می شنود متمایل به مقاومت می شود چرا که تهدید کننده استقلال اوست.

ما این عکس العمل را نسبت به استبداد نیز داریم، حتی وقتی که یک استبداد درونی در قالب “باید” باشد.

درخواست آمرانه درونی مثل خودارزیابی های زیر ظاهر می شود:

شغلی که دارم افتضلح است. واقعا باید برایش کاری بکنم. 

واقعاً باید سیگار کشیدن را ترک کنم. 

باید برای بیشتر ورزش کردن، کاری بکنم. 

 

این افراد به گفتن آنچه ” باید ” انجام دهند ادامه می دهند و به مقاومت در برابر انجام آن نیز ادامه می دهند.

ما قرار نیست به دستور “باید” و “مجبور بودن” چه از بیرون و یا درون خودمان تسلیم شویم. !

اگر ما دست از مقاومت برداریم و تسلیم این درخواست های آمرانه شویم اعمال ما برانگیخته از نیرویی تهی از شادیِ زندگی بخش است.

سودا محمدزاده
سودا محمدزاده
بیزینس کوچ، مدرس ابزار ارتباطی NVC
ورود / ثبت نام